Ruta zwyczajna - uprawa oraz co warto wiedzieć?

Ruta zwyczajna - uprawa oraz co warto wiedzieć?

Ruta zwyczajna to prosta w uprawie roślina zielarska, która charakteryzuje się bardzo szerokim zastosowaniem. Jest ona dość popularna w Polsce i najczęściej uprawia się ją w ogródkach wiejskich, jako tak zwaną weselną rośliną obrzędową, czy też na plantacjach zielarskich. To właśnie właściwości lecznicze ruty zwyczajnej odpowiedzialne są za jej wykorzystanie zarówno w kosmetyce, jak i medycynie.

Ruta zwyczajna (łac. Ruta graveolens)
Nazwa łacińskaRuta graveolens
Grupa roślinByliny
Wysokośćdo 70cm
StanowiskoSłoneczne
Wilgotność glebyGleba sucha, Gleba umiarkowanie wilgotna
Podłożeprzepuszczalna, zasadowa
Okres kwitnieniaVI, VII, VIII
Sadzeniewiosna
Strefa mrozoodporności5

Co warto wiedzieć na temat ruty zwyczajnej?

Ruta zwyczajna to nic innego jak wysoka bylina osiągająca nawet 100 centymetrów wysokości charakteryzująca się drewnianą, rozgałęzioną oraz pokrytą pierzastosiecznymi liśćmi łodygą.

Wystarczy jedynie spojrzeć na liście tej rośliny od spodu, a zauważymy, że będą ona prześwitywały w taki sposób, jakby były podziurawione. Jak to możliwe? Odpowiedzialne są za to zbiorniczki olejku znajdujące się w rucie. Kwiaty tej rośliny są zielonkawożółte, a okres ich kwitnięcia przypada na okres od czerwca od lipca. Z kolei owocem ruty jest brunatna torebka. Cała roślina wydziela charakterystyczny piżmowy zapach oraz jest pokryta niebieskim nalotem. 

Jak wygląda uprawa ruty zwyczajnej?

Roślina ta może być uprawiana na glebach piaszczysto-gliniastych oraz piaszczystych. Najlepiej czuje się w słońcu, dlatego świetnym miejscem do jej uprawy będzie rabata ziołowa, czy też ogródek skalny, w miarę blisko takich ziół, jak tymianek czy szałwia. W czasie uprawy nie możemy zapomnieć o przycinaniu ruty zwyczajnej. Jeśli o tym zapomnimy, roślina nie będzie rosła tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Wbrew pozorom ruta nie wymaga od nas nawożenia, jednak powinniśmy okryć ją na zimę słomą, czy też suchym torfem. Co więcej, w większości wypadków nawet podlewanie ruty okaże się zbędne, ponieważ roślina ta świetnie czuje się na suchych glebach.

Ruta zwyczajna jako surowiec lekarski

Jak już wspominaliśmy, ruta zwyczajna uprawiana jest celem wykorzystania w medycynie. Jej właściwości lecznicze zawdzięczane są wielu olejkom eterycznym oraz alkaloidom znajdującym się w roślinie. To głównie liście oraz ziele ruty używane jest jako surowiec leczniczy. Górne części roślin zbierane są zaraz przed kwitnieniem, a później są suszone w przygotowanym, odpowiednio przewiewnym miejscu. Jakie substancje znajdują się w zielu ruty?

  • Olejek eteryczny. Zawiera on związki monoterpenowe, takie jak mentol, limonen czy linaloll
  • Alkaloidy. Na przykład furochinolinowe, chinolinowe czy akrydynowe
  • Kumaryny, a także ich hydroksylowe oraz metylowe pochodne;
  • Kwasy fenolowe
  • Flawonoidy

Ruta zwyczajna wykorzystywana jest pod kątem leczniczym już od wielu lat. Ludzie zauważyli, że posiada ona właściwości moczopędne oraz rozkurczowe, możliwość odtruwania organizmu, a także poprawiania wzroku oraz działanie poronne. Nie możemy również nie wspomnieć o pozytywnym wpływie ruty na układ krwionośny, profilaktyce miażdżycowej, łagodzeniu objawów łuszczycy, a także możliwości jej wykorzystania w leczenie żylaków. Co więcej, aktualnie specjaliści prowadzą badanie odnośnie do antynowotworowego działanie ruty zwyczajnej.

Ruta zwyczajna - zastosowanie

Ruta zwyczajna wykorzystywana jest w kuchni, kosmetologii oraz oczywiście lecznictwie. Niekiedy wyciągi z ruty są także wykorzystywane w trakcie bolesnych miesiączek, czy też migrenowych bólów głowy. Preparaty z tej rośliny poleca się także osobom borykającym się z miażdżycą, czy też w przypadku, gdy mamy do czynienia ze sporą przepuszczalnością naczyń krwionośnych. W kuchni ruta zwyczajna najczęściej wykorzystywana jest do aromatyzowania likierów i wódek. Co więcej, świeże oraz suszone liście używane są w formie przypraw. Niekiedy ruta zwyczajna dodawana jest także do koktajli, win, serów, ryb, czy dziczyzny. 

Przeciwwskazania do stosowania ruty zwyczajnej

Mimo tego, że ruta zwyczajna cechuje się wieloma właściwościami leczniczymi, to w niektórych wypadkach powinniśmy z niej zrezygnować. Powinny na nią uważać osoby, które są wrażliwe, gdyż jej dotykanie może skutkować pęcherzowym zapaleniem skóry. W związku z tym, jeśli zbieramy to ziele pierwszy raz, należy bardzo uważać. Co więcej, ziele ruty zawiera w swoim składzie tak zwane furanokumaryny, które odpowiedzialne są za uwrażliwianie skóry na działanie słońca. Właśnie dlatego w czasie kuracji tą rośliną powinniśmy unikać słońca, a także promieniowanie UW z pozostałych źródeł.

Warto także zaznaczyć, że kobiety nie powinny stosować zbyt dużych dawek wyciągów z ruty zwyczajnej. Takie działanie może skutkować dużymi skurczami macicy oraz bardzo obfitym krwawieniem, a w przypadku kobiet w ciąży, nawet poronienie. Nie możemy również zapomnieć, że z ruty powinni zrezygnować panowie starający się o dziecko.