Gęsiówka kaukaska - jej uprawa i pielęgnacja w ogrodzie

Gęsiówka kaukaska - jej uprawa i pielęgnacja w ogrodzie

Gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica) to roślina z gatunku bylin, o bardzo gęstej kwitnącej kępie. Jej białe kwiatostany to ozdoba nie jednego wiosennego ogrodu. Drobne kwiatuszki tworzą wspólnie zwarte i rozległe kwiatostany. Ich ilość sprawia, że przyciągają swoim urokiem i wyglądem. Jednocześnie Gęsiówka ma niewielkie wymagania, a jej uprawa nie jest zbyt skomplikowana i czasochłonna. Z uwagi nie tylko na swój ozdobny charakter i atrakcyjny wygląd, ale także uniwersalność, roślina chętnie sadzona jest na rabatach, skalniakach i w przydomowych ogrodach.

  1. Charakterystyka i wygląd
  2. Odmiany
  3. Zastosowanie
  4. Uprawa (stanowisko, podłoże, podlewanie, nawożenie)
  5. Przesadzanie
  6. Rozmnażanie
  7. Choroby i szkodniki

Charakterystyka i wygląd

Gęsiówka kaukaska to zimozielona bylina z rodziny Kapustowach, jest długowieczną rośliną pochodzącą z Kaukazu oraz obszaru Morza Śródziemnego. Jej naturalny teren występowania obejmuje Afrykę Północną, Europę Południową, Krym oraz Azję Środkowo-Zachodnią. W Polsce, ze względu na łatwość jej uprawy oraz atrakcyjny wygląd, Gęsiówka spotykana jest, jako roślina ogrodowa, ale bywa też widywana, jako dzikorosnąca.

 

Roślina posiada poduszkowaty pokrój, dorastając do 10-20cm wysokości. Jako roślina zimozielona zachowuje swój kolor cały rok, jej zieleń często wpada w szarawy odcień. Pędy gęsiówki kaukaskiej są gęsto ulistnione, tworzy liczne rozety liściowe, a cała roślina jest filcowato owłosiona. Arabis caucasica posiada odwrotnie jajowate liście o ząbkowanych brzegach, które utrzymują się również podczas zimy. Rozetkowate liście Gęsiówki są szarozielone, a podczas kwitnienia pojawiają się białe groniaste kwiatostany o promieniście ułożonych płatkach, długości 9-15mm.

Gęsiówka kaukaska kwitnie wiosną, od marca do kwietnia, sporadycznie okres ten może przedłużyć się do maja. Ilość kwiatostanów rośliny jest na tyle obfity, że potrafi zasłonić niemal całą powierzchnię liści, nadając roślinie niepowtarzalnego i pięknego wyglądu.

Przy sprzyjających warunkach, Gęsiówka może powtarzać kwitnienie również we wrześniu.

Odmiany

Gęsiówka kaukaska występuje w kilku ciekawych odmianach, różniących się od siebie odcieniem liści i barwą kwiatów:

  • 'Variegata' - odmiana o szarozielonych, białobrzeżnych liściach i białych kwiatach.
  • 'Plena' -  odmiana o szarozielonych liściach i białych, pełnych kwiatach.
  • 'Rosea' - odmiana o szarozielonych liściach i różowych kwiatach.
  • 'Pixie Cream' - odmiana o szarozielonych liściach i kremowobiałych kwiatach
  • 'Compinkie' - odmiana o szarozielonych liściach i ciemnoróżowych kwiatach
  • 'Little Treasure Deep Rose' -  odmiana karłowa o szarozielonych liściach i ciemnoróżowych kwiatach.
  • 'Pinkie' - odmiana o szarozielonych liściach i jasno różowych kwiatach.

Zastosowanie

Gęsiówka kaukaska jest jedną z najwdzięczniejszych roślin uprawnych w ogrodach skalnych i skalniakach. Kwitnąc w tym samym czasie, co wiele innych roślin tworzy wraz z nimi atrakcyjne połączenia i kompozycje. Równie często Gęsiówka nasadzana jest przy frontach granicznych, kamiennych murach czy skałach, po których jej liście skutecznie się wspinają. Częstym zastosowaniem Gęsiówki jest dekoracja rabat, różnorodnych obrzeży np. różnego rodzaju nawierzchni oraz zagospodarowanie skarp. Dzięki swojemu zagęszczeniu, uprawiana w odpowiednio dużej grupie, z powodzeniem może pełnić funkcję rośliny okrywowej. Gęsiówka jest uważana za roślinę miododajną, stanowiącą cenny pożytek pszczeli.

Uprawa (stanowisko, podłoże, podlewanie, nawożenie)

Gęsiówka kaukaska nie wymaga szczególnych warunków, jest to roślina charakteryzująca się szczególną łatwością uprawy.

Przede wszystkim powinno uprawiać się ją na stanowiskach słonecznych o łatwo przepuszczalnej glebie. Posadzona w cieniu lub półcieniu kwitnie słabo i nie daje oczekiwanego efektu. Podczas uprawy najlepiej sprawdzą się niezbyt żyzne wapienne gleby z umiarkowaną wilgotnością. Roślina nie lubi nadmiaru wody, takie warunki zwiększają ryzyko chorób I obumierania.

Uprawę Gęsiówki rozpoczynamy od sadzenia kęp, w odstępach ok. 20-25cm w każdą stronę. Mniej spotykanym sposobem uprawy Gęsiówki jest siew. Oczywiście można rozpocząć uprawę rośliny tą metodą, jednak w pierwszym okresie wzrostu potrzebuje ona odpowiedniej temperatury, w okolicach 20 stopni Celsjusza. Najlepszym momentem do rozpoczęcia sadzenia lub siewu jest początek jesieni, idealna wydaje się być połowa września. Samo sadzenie i miejsce dla rośliny warto jest wcześniej dobrze rozplanować, ponieważ ukorzenione rośliny źle znoszą przesadzanie.

Gęsiówka kaukaska w naszym klimacie jest gatunkiem rośliny w pełni mrozoodpornej i nie wymaga zimowego okrycia. Jednak uprawy w chłodniejszych rejonach Polski mogą tego wymagać. Kępy Gęsiówki to rośliny, które nie wymagają szczególnej pielęgnacji i nie absorbują czasu swoich właścicieli. Największej troski i uwagi Gęsiówka wymaga jedynie w początkowym etapie uprawy, podczas przyjmowania się. Należy wtedy zwrócić uwagę na odpowiednie nawodnienie rośliny. Późniejsze etapy nie są już uciążliwe, warto jednak zwrócić uwagę na odpowiednie podlewanie podczas okresów małych opadów deszczu i suszy. Jeśli zależy nam, aby kwitnienie było obfite i efektowne, w razie potrzeby należy stosować nawozy. Zalecane są nawozy wapniowe, zmniejszające kwasowość, warto również, co kilka lat sprawdzić pH gleby.

Po okresie kwitnienia warto przyciąć pędy kwiatowe rośliny, daje to szanse na ponowny rozkwit pod koniec lata. Kolejną zaletą przycięcia jest uzyskanie ładniejszego, bujnego ukwiecenia oraz ograniczenie rozsiewania nasion. Pędy przycinamy w połowie długości.

Przesadzanie

Gęsiówka kaukaska nie jest rośliną, która lubi przesadzanie i zmianę miejsca. Jako dobrze ukorzeniona bylina preferuje stałe miejsce uprawy, jej przesadzenie jest ryzykowne zalecane jedynie w ostateczności.

Rozmnażanie

Gęsiówkę kaukaską rozmnażamy na trzy różne sposoby, w okresie wiosny lub jesieni.

  • Pierwszą metodą jest wysiew nasion w terminie od kwietnia do maja, prowadzony w skrzynkach. Pamiętać należy przy tym o dostępie światła, odpowiedniej wilgotności i temperaturze. Lekko przysypane nasiona utrzymujemy w wilgotnym podłożu i temperaturze około 20 stopni Celsjusza, przez 2 tygodnie. Następnie siewki sadzimy do doniczek, a na stałe miejsce przeznaczenia przesadzamy jesienią.
  • Drugą metodą rozmnażania Gęsiówki jest zasadzenie sadzonek rozetowych przyciętych zaraz po przekwitnięciu rośliny. Pędy umieszczamy bezpośrednio w doniczkach z mieszaniną torfu i pisaku, utrzymując do czasu ukorzenienia.
  • Ostatnią metodą rozmnażania jest podział. Starsze egzemplarze możemy rozmnażać wiosną przystępując do podziału bryły korzeniowej. Roślinę dzielimy w taki sposób, aby każda część miała kilka wierzchołków wzrostu. Bezpośrednio po podziale skracamy liście i korzenie sadząc na stałe miejsce i intensywnie podlewamy.

Choroby i szkodniki

Najczęstszą chorobą dotykają Gęsiówkę jest septorioza, mączniak rzekomy oraz bielik krzyżowych (biała rdza). Ale baczną uwagę należy również zwrócić na szkodniki takie jak warzywnice i pchełki. Szczególnie podatne na działanie patogenów i szkodników są starsze egzemplarze. Profilaktycznie, możemy stosować opryski rośliny ekologicznymi preparatami z pokrzywy, żywokostu lub skrzypu.

Bezpodstawnie najważniejszym elementem zapobiegającym chorobą jest odpowiednie niezbyt mokre stanowisko.