Krokosmia (Crocosmia) - pielęgnacja i uprawa w ogrodzie

Krokosmia (Crocosmia) - pielęgnacja i uprawa w ogrodzie

Krokosmia to wieloletnia bylina bulwiasta, należąca do rodziny kosaćcowatych. Znana jest również, jako cynobrówka lub montbrecja, gatunkiem typowym jest 'Crocosmia aurea'. Naturalnym środowiskiem występowania tej egzotycznej rośliny są tereny Afryki, od Sudanu przez wschodnią aż po południową Afrykę oraz Madagaskar.

  1. Charakterystyka i wygląd
  2. Zastosowanie
  3. Uprawa
  4. Pielęgnacja
  5. Zimowanie
  6. Rozmnażanie
  7. Odmiany
  8. Ciekawostki

Krokosmia posiada bardzo oryginalne i dekoracyjne kwiaty o intensywnych barwach, których kolor zależy od odmiany rośliny. Formy ogrodowe montbrecji zostały stworzone w XIX wieku przez Victora Lemoine, francuskiego hodowcę znanego również ze stworzenia pięknych odmian wielu innych roślin.

Pomimo swojego egzotycznego rodowodu cynobrówka z powodzeniem może być hodowana w Polskich ogrodach, warunkiem jest dobór odpowiedniej odmiany sadzonek odpornych na mróz. Krajowe warunki idealnie znoszą krokosmie odmian takich jak Lucifer, Voyager czy Sonate.

Charakterystyka

Krokosmia to roślina o płaskich cebulowatych bulwach, cechująca się kępiastym pokrojem, średnio osiągająca wysokość ok. 90cm. Cebule cynobrówki w zależności od jej odmiany tworzą bulwy potomne a następnie zamierają po kwitnieniu, lub rozrastają się wraz z bulwami potomnymi wydając kwiaty w kolejnych latach.

Z bulwocebul pędowych wyrastają rozgałęzione łodygi wytwarzające opadające mieczowate, lancetowate liście. Liście tworzą kępę, układając się wachlarzowato, są płaskie, wąskie i niezwykle długie z wyraźnie widocznym żebrowaniem. Z pomiędzy liści wyrastają pędy kwiatostanowe o równie dużej długości. Kwiaty krokosmii przybierają kształt dzwonkowaty lub lejka o kielichowatym wyglądzie, u szczytu każdy z nich rozgałęzia się w gwiazdkowy, sześciopłatowy kształt. Rozwijając się od dołu łodygi zebrane są w grupy od 4 do 20 kwiatów ustawionych przeciwstawnie. Najczęściej występującym kolorem wśród krokosmii jest czerwień i pomarańcz, choć zdarzają się odmiany o innym ubarwieniu, a nawet takie, które łączą dwa kolory. Początek kwitnienia cynobrówki przypada na początek lipca, roślina utrzymuje kwiaty nawet do końca września, ich zapach zbliżony jest do zapachu krokusa.

Zastosowanie

Krokosmia ogrodowa jest rośliną o bardzo atrakcyjnym wyglądzie, przyciągającą wzrok swoim nietuzinkowym egzotycznym charakterem. Cynobrówka znakomicie sprawdzi się w otoczeniu ciepłolubnych roślin, sadzona na rabatach w dużych grupach pośród innych wyższych kwiatów takich jak liliowce lub jeżówki. Równie dobrze krokosmia będzie się prezentowała w otoczeniu traw i krzewów ozdobnych, nadając całej kompozycji zgrabności, wdzięku i lekkości. Oprócz naszego ogrodu krokosmia z powodzeniem ozdobi nasze balkony i tarasy, ponieważ idealnie nadaje się do uprawy w pojemnikach, jako dekoracja wielu miejsc. Z uwagi na długi okres kwitnienia bardzo dobrze zaprezentuje się na wyeksponowanym miejscu ciesząc nas swoim wyglądem przez długi czas. Cynobrówka jest również rośliną wykorzystywaną na kwiat cięty, pozyskuje się je w fazie, gdy rozwijają się pierwsze dolne kwiaty w kłosach. Ściętymi kwiatami umieszczonymi w wazonie udekorujemy wnętrze naszego mieszkania lub domu.

Uprawa

Krokosmia ogrodowa pomimo swojego egzotycznego Afrykańskiego pochodzenia z powodzeniem może być uprawiana w warunkach krajowych. Wiele odmian rośliny charakteryzuje się sporą odpornością na zimno, i przy zapewnieniu jej odpowiednich warunków uprawa staje się bardzo łatwa.  Podstawowym czynnikiem wpływającym, na jakość uprawy jest stanowisko posadzenia rośliny, gwarantujące odpowiednią ilość ciepła. Cynobrówka preferuje słoneczne, choć nie bezpośrednio nasłonecznione stanowisko, najlepiej lekko osłonięte zapewniające ochronę od wiatru i słońca w godzinach okołopołudniowych. Jako roślina cebulowa Krokosmia źle znosi podmokłe podłoża, nie jest wymagająca, co do gleby, w której jest uprawiana, ale najlepiej sprawdzi się luźna i łatwo przepuszczalna ziemia. Roślinę warto posadzić w żyznym, próchniczym podłożu o odczynie neutralnym i umiarkowanej wilgotności. Najlepszym momentem do posadzenia cebulek jest przełom kwietnia i maja, a odmiany bardziej odporne na mróz można sadzić również we wrześniu. Po uprzednim przygotowaniu rabaty, jej dokładnym odchwaszczeniu, bulwy umieszczamy w ziemi na głębokości 5-10 cm.

Pielęgnacja

Krokosmia ogrodowa jest rośliną, która wymaga od swojego hodowcy zwrócenia szczególnej uwagi na jej nawodnienie. Roślina wymaga umiarkowanego podlewania i stale lekko wilgotnego podłoża, nie toleruje zbyt dużej wilgotności i przelewania. W okresie suszy krokosmie należy podlewać nawet codziennie. Raz na 3-4 tygodnie cynobrówkę należy nawozić nawozem organicznym lub mineralnym wieloskładnikowym do roślin kwitnących.

Po przekwitnieniu rośliny należy usunąć zaschnięte kwiatostany, uniemożliwiając zawiązanie się nasion. Zapobiegnie to osłabieniu cebulek rośliny, i przyczyni się do pobudzenia dalszego wzrostu i lepszego kwitnienia.

Zimowanie

Krokosmia ogrodowa to roślina, która w większości odmian jest rośliną z powodzeniem zimującą w naszym klimacie w gruncie. Odmiany te bez problemu przezimują, gdy wcześniej zabezpieczymy je odpowiednio przed mrozem. Cynobrówki, które pozostawiamy na zimę warto jest wspomóc dodatkową ochroną w postaci ściółki ze słomy, kory ogrodowej lub chociażby suchych liści. Zimującym roślinom zaleca się pozostawienie zaschniętych liści, które będą stanowiły dodatkową osłonę przed mrozem. Krokosmie hodowane w rejonach silnych mrozów lub te mniej odporne na zimno powinny być zimowane poza gruntem. Bulwy takich roślin wykopujemy jesienią już w październiku, po oczyszczeniu wkładamy do pojemnika i zasypujemy torfem chroniąc przed wyschnięciem. Zabezpieczone w ten sposób rośliny przechowujemy w chłodnym pomieszczeniu, np. piwnicy w temperaturze ok. 8-10°C, aż do wiosny.

Rozmnażanie

Krokosmie ogrodowe są mieszańcami, co za tym idzie ich rozmnażanie przez nasiona nie powtarza cech matecznych egzemplarzy. Zdarza się również, że w naszym klimacie cynobrówka nie wytworzy nasion, lub wytworzone nasiona nie osiągną pełnej dojrzałości, uniemożliwiając jej rozmnożenie. Z tego powodu najskuteczniejszym sposobem rozmnażania krokosmii jest wykorzystanie jej bulw. Charakterystyczną cechą cynobrówek jest tworzenie łańcucha bulw wyrastających jedna nad drugą schodzących w głąb gleby. Po wcześniejszym obcięciu liści, bulwy wykopuje się na początku października, następnie po oczyszczeniu i podsuszeniu przechowuje do wiosny. Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe suszenie cebulek, istnieje bowiem zależność miedzy stopniem wysuszenia a kwitnięciem rośliny. Bulwy bardziej wysuszone kwitną dłużej, ale w rodzimych warunkach roślina nie zawsze zdąży to kwitnienie rozpocząć. Tak pozyskane cebulki sadzi się wiosną, na przełomie kwietnia i maja.

Ciekawe odmiany rośliny

Krokosmia to roślina z dużą liczbą odmian, z których największą popularnością cieszą się:

  • 'Lucifer' – odmiana o jaskrawo czerwonych kwiatach, dochodząca do 100-120cm wysokości, może zimować w gruncie.
  • 'Voyager' - odmiana o żółtych kwiatach, dorastająca do 70-80cm wysokości, zimowanie w gruncie pod okryciem.
  • 'Sonate' - odmiana o jaskrawo żółtych kwiatach, dorastająca do 80cm wysokości, może zimować w gruncie.
  • 'George Davison' – odmiana o intensywnie żółtych kwiatach, dorastająca do 60cm wysokości, może zimować w gruncie.
  • 'Princess' - odmiana o czerwonych kwiatach, dorastająca do 70-90cm, może zimować w gruncie.
  • 'Emily McKenzie' - odmiana o dwukolorowych kwiatach, pomarańczowych z czerwonym środkiem, osiągająca wysokość 60-120cm, zimowanie w gruncie pod okryciem.

Ciekawostki

Łacińska nazwa Krokosmii pochodzi od zapachu, który wydzielają kwiaty rośliny, przypominającego zapach krokusa. I jest połączeniem greckich słów crocos (szafran) i osme (zapach).