Wilczomlecz nadobny (poinsecja) - uprawa i wymagania

Wilczomlecz nadobny (poinsecja nadobna, poinsecja, gwiazda betlejemska) pochodzi z Meksyku i Gwatemali i w swoim naturalnym siedlisku jest krzewem lub niskim drzewem, dorastającym do wysokości trzech, a nawet czterech metrów.

Zdrewniała średnica głównego pnia może dochodzić do 8 cm, wyrastające z niego pędy są już wiotkie i mięsiste. Uprawiany na całym świecie nie tyle dla pięknych drobnych, żółtych kwiatów, ale dla czerwono zabarwionego podkwiatku (tzw. podsadki, czyli liści wyrastających bezpośrednio pod kwiatami, które wyglądem przypominają gwiazdę (stąd właśnie popularna nazwa wilczomleczu: gwiazda betlejemska). Pozostałe liście są ciemnozielone. Odmiany uprawne osiągają ok. 50 cm wysokości i w krajach śródziemnomorskich mogą być uprawiane w gruncie jako rośliny ogrodowe. W pozostałych częściach świata występują jeszcze niższe formy doniczkowe.

Otwórz galerię

Odmiany uprawne

Najpopularniejszymi formami doniczkowymi są kultywary właśnie o intensywnie czerwonych powabniach, ale wyhodowano również odmiany o kolorach różowych, koralowych, kremowych i białych. Wysokości pędów odmian doniczkowych oscylują pomiędzy 17 a 30 cm. Rozróżnia się 7 podstawowych grup odmian, hodowanych zarówno na kwiaty cięte, jak i formy doniczkowe:

• Red Group – dla roślin o intensywnie czerwonych podsadkach (np.: Ruth Ecke, Oakleaf, Mars Red);
• Jingle Bells group – o podsadkach czerwonych do różowoczerwonych lub biało do różowo plamiastych (Dream Jingle, Shimmer Surprise, Red Glitter);
• Ice Group – o podsadkach czerwonych lub różowych na zewnątrz i różowych i jasnoróżowych wewnątrz (Ice Cristal, Ice Punch, Premium Picasso);
• Albo-Rosea Group – dla podsadek jasno i bladoróżowych (Bausei, Enduring Pink, Ignescens);
• Rosea Group – o podsadkach różowych (Darlyne, Maren);
• Marble Group – dla roślin o podsadkach marmurkowych wielobarwnych: różowo-czerwono-białych (Angelica, Freedom, Puebla);
• Odmiana Perl o całkowicie białych podsadkach

Uprawa wilczomlecza nadobnego

W polskich warunkach klimatycznych poinsecja nadobna nie ma wielkich szans na uprawę w ogrodzie, ponieważ mróz tę roślinę zabija. Nie ma natomiast przeciwwskazań dla uprawy pokojowej (doniczkowej). Wilczomlecz nadobny rozmnażany jest za pomocą wierzchołkowych sadzonek pędowych. Młode rośliny należy zamgławiać i zraszać, a miejsca ich zasadzenia zacieniać.

Wymagania glebowe, cieplne i pielęgnacja

Na podłoże do ukorzeniania sadzonek stosuje się torf z perlitem, a jego temperatura powinna wynosić 23-28 °C i powinna być wyższa od temperatury otoczenia. Ponadto doniczki z sadzonkami, jak i już z dorosłymi roślinami należy umieszczać na podstawkach ze stale wilgotnym żwirem. Zapobiega to żółknięciu i obumieraniu liści. Przesadzanie roślin zaleca się wykonywać w marcu, do podłoża o równomiernej zawartości torfu, piasku i ziemi ogrodowej. Nie wolno obcinać kwiatów, ponieważ taki zabieg wyklucza powstanie najatrakcyjniejszej części rośliny, czyli barwnej, gwiaździstej podsadki. W celu zainicjowania kwitnienia w pierwszej fazie wzrostu należy przez minimum 12 godzin utrzymywać roślinę w pomieszczeniu całkowicie zaciemnionym. Później należy ją przenieść w miejsce nasłonecznione.

Podlewanie i nawożenie poinsecji

Ze względu na wrażliwość na skoki temperatury poinsecje należy podlewać ciepłą wodą i nie dopuszczać do przeschnięcia podłoża. Jednocześnie gleba powinna być wilgotna, ale nie mokra, gdyż wówczas roślinie obumierają liście. W okresie kwitnienia powinna być nawożona płynnym nawozem co dwa tygodnie.

Czy wilczomlecz nadobny jest trujący?

Wokół poinsecji narósł mit, że roślina jest trująca. Złą sławę roślinie zapoczątkowało zdarzenie z 1919 roku, kiedy to doszło do śmierci dziecka po spożyciu części tej rośliny. Mimo to, nie ma żadnej pewności, czy to właśnie roślina była przyczyną tragedii. Inne relacje w większości mówią o łagodniejszych reakcjach, takich jak uczucie mdłości czy wymioty, nie wspominając nic o śmiertelnych przypadkach. Kilkadziesiąt lat temu w badaniu opublikowanym w American Journal of Emergency Medicine przeanalizowano prawie 23tys. przypadków osób spożywających poinsecję i wykazano:

• Brak ofiar śmiertelnych
• Prawie wszystkie przypadki (96%) nie wymagały leczenia poza domem
• W większości przypadków (92%) nie wystąpiły żadne objawy

Według jednego z szacunków, 50 kilogramowe dziecko musiałoby zjeść ponad 500 liści poinsecji, aby zbliżyć się do dawki, która mogłaby spowodować problemy.

Źródło: Harvard Medical School

Ciekawostki i znaczenie

• swoją nazwę zwyczajową poinsecja wywodzi od nazwiska pierwszego amerykańskiego ambasadora w Meksyku Joela Robertsa Poinsetta, który przywiózł pierwszy tę roślinę z Meksyku do USA;
• pod względem gospodarczym jest najważniejszą rośliną doniczkową na świecie;
• w wiekach XIII do XVI uzyskiwano z podsadek czerwony barwnik;
• w Meksyku i Gwatemali mlecznego soku rośliny używano jako kremu do golenia oraz jako lekarstwo na ból zębów i środek wymiotny;
• obecnie używany jest odwar z podsadek i kwiatów poinsecji do zwiększenia laktacji u matek karmiących piersią, a także jako środek na leczenie stanów zapalnych gardła; tłuczone liście używane są do leczenia zmian skórnych.

Wilczomlecz nadobny w kulturze i obyczajach

W okresie prekolumbijskim roślina uważana była za symbol czystości, po konkwiście stała się symbolem Bożego Narodzenia.

Otwórz galerię